Maatregelen noodzakelijk
Loot boxes zijn weliswaar niet zonder risico, maar een verbod is niet wenselijk. Dat is de belangrijkste conclusie van een workshop die begin 2024 door de KSC werd opgezet. Wel zijn “bijkomende maatregelen nodig om de risico’s van ‘betaalde willekeurige items’ in te dammen”, zo stelt de toezichthouder. Hierbij wordt vooral gedacht aan meer transparantie, striktere leeftijdsverificatie, om zo spelers – vooral jongeren – beter te beschermen tegen impulsaankopen en gokgedrag.
Handhaving lastig
Loot boxes, betaalde verrassingspakketten die spelers in videogames kunnen kopen, zijn al langer een punt van discussie. In een eerder onderzoek van de KSC uit 2018 werd al geconcludeerd dat betaalde willekeurige items een vorm van kansspelen zijn, maar dat ze moeilijk te reguleren zijn.
Hoewel ze officieel onder de Belgische Kansspelwet vallen, is handhaving in de praktijk lastig, omdat het veelal internationale game providers betreft die in verschillende rechtsgebieden gevestigd zijn. Daarom is internationale samenwerking essentieel: implementatie op Europees niveau en harmonisatie van regelgeving tussen landen kunnen helpen om spelers over heel Europa te beschermen tegen de risico’s van loot boxes.
Jongeren lopen grootste risico
Het rapport van de KSC benadrukt de kwetsbaarheid van jonge spelers. Met name minderjarigen en jongvolwassenen doen vaker impulsaankopen van deze willekeurige in-game items, die ze vervolgens kunnen gebruiken in het spel. Het is vaak onduidelijk hoe willekeurig de kans op waardevolle items eigenlijk is, en spelers krijgen meestal geen inzicht in de exacte winkansen voordat ze een loot box aanschaffen.
Dit problematische gedrag wordt verder gestimuleerd door de voortdurende beschikbaarheid online, snelle afwisseling van hoge en lage beloningen, en aantrekkelijke, kleurrijke designs. De betrokken partijen pleiten daarom voor strengere regulering om jongeren beter te beschermen en ouders bewust te maken van de risico’s.
Transparantie en bescherming
Tijdens de workshop hebben de stakeholders verschillende concrete maatregelen voorgesteld om spelers beter te beschermen. Hieronder volgen enkele belangrijke voorstellen van de werkgroep:
- Meer transparantie: spelers moeten weten wat hun kans is om een bepaald item te winnen, en dit moet duidelijk gecommuniceerd worden vóór de aankoop;
- Onderbreking en limieten: er moeten mechanismen komen die de herhaling tussen transacties vertragen, zodat spelers de tijd hebben om een bewuste financiële beslissing te maken;
- Vermindering gokverwijzingen: er mogen geen onnodige referenties naar gokken zijn – bijvoorbeeld door graphics te gebruiken die lijken op casino games;
- Leeftijdscontroles: omdat jongeren extra vatbaar zijn voor de potentiële gevaren van betaalde willekeurige items, moet er een strenge leeftijdsverificatie worden ingesteld voor de aankoop;
- Alternatieven loot boxes: speciale items moeten ook via andere kanalen beschikbaar zijn. Bijvoorbeeld door in-game producten ook apart te verkopen en ruilmogelijkheden aan te bieden.
